İKİLİ UŞAQLIQ BOYNU İLƏ UŞAQLIQ VƏ UŞAQLIQ YOLU ÇƏPƏRİNİN BİRGƏ ANOMALİYASI

10-03-2017

GirişQadın reproduktiv sistemin anomaliyalırının təsadüf edilməsfi 0.2% -dir(8). Müxtəlif tədqiqtçılara görə bu rəqəm dəyişir. Amerika fertillik cəmiyyətinin (American Fertillity Society, AFS) təqdim etdiyi klassifikasiyaya görə müller axarının anomaliyaları embrioloji xüsusiyyətlərinə görə uterovaginal anomaliyaların anatomik və kliniki əlamətlərinə əsaslanır(1,3) Reproduktiv orqanların anatomik anomaliyaları orqanogenez dövründə müller axarlarının natamam birləşməsi nəticəsində, bir və ya hər iki axarın natamam birləşməsi və ya müller axarının degenerasiyası nəticəsində (müller ageneziyası) əmələ gəlir ki,uşaqlıq daxili çəpərin (arakəsmənin) uğursuz rearbsorbsiyasından sonra iki müller axarının birləşməsi uşaqlıq daxilində arakəsmənin tam və ya natamam olaraq qalmasına gətirib çıxarır. Arakəsmə bəzi hallarda uşaqlıq boynuna və hətta uşaqlıq yoluna qədər uzana bilir.Uşaqlıq anomaliyalarının klassifikasiyası arakəsmənin yerləşmə-sinə görə uşaqlıqğı hissəvi(subseptate) və tam arakəsməli olaraq (bu halda arakəsmə uşaqlıq boynuna qədər davam edir)iki yerə bölür. Arakəsmə ilə olan anomaliyalar Müller anomaliyalarının 1-3% də rasr gəlinir(6,12).Bu anomaliyalar üçün reproduktiv sistemin bəzi fəsadları, sonsuzluq(38-48%), düşüklər(6-28%), vaxtından qabaq doğuşlar xarakterikdir. Histero-skopik metroplastika uşaqlıq daxili arakəsməsi olan qadınların cərrahi müalicəsində seçim üsulu olaraq qalır (1). Bəzi tədqiqatçılar (4,10) cərrahi müdaxilə aparılmadan bu patologiyalı qadınlarda müsbət reproduktiv nəticələrin əldə edildiyi qənaətinə gəliblər.

Kliniki hadisə

Xəstə N.N 19 yaş dispareuniya əlamətləri ilə müraciət etmişdir. Müayinə zamanı uıaqlıq yoluna qədər uzanan və uaqlıq yolunu da iki hissəyə bölən uşaqlıq daxili arakəsmə müəyyən olundu.Qadında menarxe 12 yaşdan qeyri requlyar metrorragiya tipli olub. Altı aydır ki, cinsi əlaqədədir və dispareuniyadan əziyyət çəkir. Ginekoloji müayinə zamanı uşaqlıq yolunda arakəsmə müəyyən olundu. (şəkil 1)

 Şəkil 1.Uşaqlıq yolu arakəsməsi

Şəkil 2.  Uşaqlıq arakəsməsinin ultrasəs görüntüsü 

Ultrasəs müayinəsi zamanı uşaqlıq daxili çəpər müəyyən olundu(şəkil 2) Magnint rezonans tomoqrafiya zamanı  isə uşaqlıq cismindən başlayaraq uşaqlıq yoluna qədər uzanan arakəsmə müəyyən olundu(şəkil 3).

 Şəkil 3.

Qadının şikayətini aradan qaldırmaq məqsədilə cərrahi müdaxilə olunaraq  uşaqlıq yolu arakəsməsi götürüldü.

 Şəkil 4. Uşaqlıq yolu arakəsməsi götürüldukdən sonra iki uşaqlıq boynu vizualizasiya olunur.Hər iki uşaqlıq boynu xarici dəliyinə zond salınıb.

Cərrahi müdaxilədən 2 ay sonra təkrari müayinə zamanı xəstənin şikayətlərinin aradan qalxdığı müəyyən olundu.

 Disskusiya  

Tərəfimizdən təqdim olunan Müller anomaliyası az rast gəlinən patologiyalardandır. Uşaqlıq və uşaqlıq yolu arakəsməsi , ikili uşaqlıq boynunun olması bir istiqamətli qəbul olunmuş nəzəriyyə ilə izah olunmur(5,7). Yeni embrional nəzəriyyə Mc Bean və Brumsted tərəfindən irəli sürülərək (4,2) axarların birləşməsinin və rezorbsiyasının kranial və kaudal istiqamətdə getdiyini göstərdi. Braun və Badawy öz məlumatlarında bildidilər ki, embrional məlumatlar kifayət qədər deyil və uşaqlıq anomaliyaları haqqında Amerika Reproduktiv Təbabəti cəmiyyətinin  (ASRM) verdiyi klassifikasiyaya yenidən baxılmalıdır (2,11).

Badalotti və əməkdaşları cərrahi müdaxilə olmadan bu patalogiyalı qadınlarda hamiləliyin vaxtında başa çatması hallarını qeydə alaraq, yalnız mamalıq vəsadları olan (düşüklər, vaxtından qabaq doğuçlar, ölü döllə doğuş) halda cərrahi müalicənin vacibliyini qeyd etmişlər(12). Profilaktik olaraq metroplastikanın aparılması mübahisəli məsələ olaraq qalır(1,4).Təqdim etdiyimiz kliniki hadisədə gözləmə mövqeyində olmağımız bu xəstələrin müalicəsinndə protokolun olmaması və müxtəlif müəlliflərin fikirlərinə görə müalicəyə yanaşmanın fərqli olmasıdır.

 

ƏDƏBİYYAT - ЛИТЕРАТУРА– REFERENCES:

 

1.Fedele L, Bianchi S. Hysteroscopic metroplasty for septate uterus. Obstet Gynecol Clin North Am 1995;22:473– 89.
2.J. Brownand S. Z. A. Badawy, “A mullerian duct anomaly not included in the classification system by the American Case Reports in Obstetrics and Gynecology 3 Society for Reproductive Medicine,” Case Reports in Obstetricsand Gynecology, vol. 2013,Article ID 569480, 3 pages, 2013 Monteggia
3.J. Machado, R. Petracco,and A. Petracco, “Uterine septal, cervical and septovaginal duplication: report of a rare Mullerian malformation with gestation” Revista Brasileira Ginecologia e Obstetrґıcia, vol. 29, no 11, pp. 588–592, 2007
4.J H. Mc Bean and J.R.Brumsted “Saptate uterus with cervical duplication a rare malformation” “Fertility and sterility” vol.62.no 2 pp.415-417,1994.
5.Mencaglia L, Tantini C. Hysteroscopic treatment of septate and arcuate uterus. Gynaecol Endosc 1996;5:151– 4., Homer HA, Li T-C, Cooke ID. The septate uterus: a review of managementand reproductive outcome. Fertil Steril 2000;73:1–14.
6.Samuel Barbanti, Nara Chiamulera, and Beatriz Botelho Gynecology and Obstetrics Service of Metropolitano Hospital, Medical School of Ingґa Faculty (Uningґa), Avenida D. Pedro I 65,87110-001 Sarandi, PR, Brazil  17 July 2014
7.,J. Lolis DE, Paschopoulos M, Makrydimas G, Zikopoulos K, Sotiriadis A,Paraskevaidis Reproductive outcome after strassman metroplasty in women with a bicornuate uterus.Reprod Med. 2005;50:297-301.
8.Aytekin TOKMAK, Esma SARIKAYA Mülleryan Kanal Anomalileri Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara, Türkiye Jinekoloji - Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi2014, 83-88.
9.Acien, P, Acien, M. Sanchez-Ferrer, M. Complex malformations of the female Genital tract   New types and Revision of classification. Hum Reprod 2004; 19:2377.
10.Musich, JR, Behrman, SJ. Obstetric outcome before and after metroplasty in women with   uterine anomalies. Obstet Gynecol 1978; 52:63.
11.Maclaughlin DT & Donahoe PK. Sex determination and differentiation. N Engl J Med 2004; 350(4): 367–378. opez AG, Fryns JP, Devriendt K: MURCS association with duplicated thumb.   Genet. 2002, 61: 308-309.
12.Salim R, Jurkovic D. Assessing congenital uterine anomalies: the role of three-dimensional ultrasonography. Best Pract  Res Clin Obstet Gynaecol 2004; 18:29–36.